Nieuwe Omgevingswet

De Omgevingswet is op 1 januari 2024 in werking getreden. 

De Omgevingswet is een Nederlandse wet die gaat over de fysieke leefomgeving. Met de fysieke leefomgeving bedoelen we alles wat we nodig hebben om hier te leven, wonen, werken en recreëren. Dan hebben we het over water, lucht, bodem, natuur, wegen, energie en gebouwen. Dat stond tot januari 2024 in bestemmingsplannen, verordeningen en beleidsregels.

Omgevingsvisie en Omgevingsplan

De Omgevingswet vraagt van alle gemeenten en provincies om een Omgevingsvisie en een Omgevingsplan te maken. De gemeenteraad van Smallingerland stelde de Omgevingsvisie Smallingerland in 2022 unaniem vast. In de Omgevingsvisie staan de principes en doelen die gemeente Smallingerland heeft voor de inrichting, ontwikkeling en het beheer van de fysieke leefomgeving. In een Omgevingsplan staat wat er in uw omgeving wel en niet mag. Dat stond voor 2024 in bestemmingsplannen, verordeningen en beleidsregels. 

Omgeving betrekken

U betrekt uw omgeving over uw idee, initiatief of plan. Dat heet participatie. Wilt u bijvoorbeeld een aanbouw of schuur plaatsen, dan informeert u uw directe buren. Wilt u een bedrijf beginnen in uw pand, dan informeert u de bewoners uit uw straat. Grote en ingewikkelde plannen vragen een intensievere betrokkenheid uit de omgeving dan kleine initiatieven. Afhankelijk dus van uw plan en het gevolg hoe u de omgeving en andere belanghebbenden kan informeren, laten meedenken of mee laat bepalen. 

Hoe werken wij?

Voor sommige vergunningen (bijvoorbeeld voor ingewikkelde zaken of grote bouwontwikkelingen) is vooraf overleg met de gemeente nodig. Hiermee verkennen we vooraf het initiatief. 

Bij eenvoudige aanvragen geldt dat u binnen acht weken hoort of u de vergunning krijgt. De gemeente kan dit een keer verlengen met maximaal zes weken. Als een besluit is genomen dan hoort u dit van ons en u kunt het terugvinden op deze website. 

Omgevingsvergunning aanvragen

Heeft u (ver)bouwplannen? Wilt u slopen, een boom kappen, een inrit aanleggen of uw bedrijf veranderen? Met een omgevingsvergunning regelt u dat in één keer via het omgevingsloket. U krijgt binnen acht weken bericht.

Wet kwaliteitsborging 

De Wet kwaliteitsborging gaat ook (deels) in per januari 2024. Het doel van de Wet kwaliteitsborging (Wkb) is om de bouwkwaliteit te verhogen. Nu toetst de gemeente vooraf of uw bouwplan aan de bouwtechnische voorschriften voldoet. 

Door de Wkb toetst de gemeente bouwwerken met een laag risico (Gevolgklasse I) niet meer. U huurt zelf een kwaliteitsborger in. Dit is verplicht.

Omgevingsvisie Smallingerland 

De gemeenteraad van Smallingerland stelde de Omgevingsvisie Smallingerland in 2022 unaniem vast. In de Omgevingsvisie staan de principes en doelen die de gemeente Smallingerland heeft voor de inrichting, ontwikkeling en het beheer van de fysieke leefomgeving.

De weg kwijt in de begrippen binnen de regels leefomgeving? 

Naar de begrippenlijst

Vragen en antwoorden Omgevingswet

Wat is de Omgevingswet?

De Omgevingswet is een nieuwe wet, die voor heel Nederland geldt. Hierin staan alle wetten en regels voor de fysieke leefomgeving. Kortom een wet die gaat over alles wat u buiten ziet, hoort of ruikt.

Waarom is de Omgevingswet nodig?

Sinds 1810 zijn veel verschillende wetten en regels gemaakt voor de buitenruimte, zoals voor bodem, water, wegen, milieu, monumenten, natuur, geluid en nieuwbouw. Deze wetten waren ingewikkeld en ze spraken elkaar soms ook tegen. De losse regels en wetten verhinderden ook vaak de ontwikkeling van innovatieve, duurzame initiatieven. Daarom zijn 26 wetten en een paar honderd regelingen op het gebied van de leefomgeving eenvoudiger gemaakt en gebundeld in één Omgevingswet.

Wanneer zijn we begonnen en wanneer gaat de Omgevingswet in?

We hebben het vanaf 2011 over een stelselherziening. En vanaf 1 januari 2032 moet voor alle gemeentelijke gronden in één Omgevingsplan met regels staan omschreven wat mag in een bepaald gebied. Alle stappen staan op de website van het Informatiepunt Leefomgeving omschreven.

Wat merken inwoners van de Omgevingswet?

Inwoners merken misschien in eerste instantie niets van de Omgevingswet. Maar als u iets wilt verbouwen aan uw huis of tuin en u vraagt een vergunning aan, dan gaat dat anders dan voorheen. U zoekt de regels op in een nieuw online loket, het Omgevingsloket. In dat loket kunt u controleren of u een vergunning nodig heeft en deze ook direct aanvragen. Maar let op: maak vooral gebruik van het Omgevingsoverleg van gemeente Smallingerland als u een vergunning nodig heeft van de gemeente om uw initiatief te kunnen verkennen.

Wat is participatie?

De Omgevingswet zorgt er ook voor dat u kunt meepraten over de Omgevingsvisie, het Omgevingsplan en de uitvoering in uw gemeente. Dat kan nu ook al, maar de Omgevingswet schrijft voor dat u actiever wordt benaderd om mee te denken.

Wat is het participatiebeleid in Smallingerland?

Gemeente Smallingerland vindt het belangrijk dat we met elkaar ideeën en plannen voor de fysieke leefomgeving zorgvuldig ontwikkelen. Een goed participatieproces ondersteunt het komen tot een beter plan. Dat betekent een traject waaraan mensen die een belang hebben kunnen deelnemen. De meningen van inwoners maken een initiatief vaak beter. Inwoners weten goed welke knelpunten of kansen er kunnen zijn. En wanneer inwoners participeren bij een initiatief, zijn de keuzes in dat initiatief voor hen ook beter te begrijpen.

Participatie als onderdeel voor snellere besluitvorming

Voor het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad van Smallingerland is het belangrijk om zo goed mogelijk inzicht te krijgen in de verschillende belangen die bij een initiatief spelen. Hierdoor kan de gemeente goed nadenken en zorgvuldig en snel besluiten over een initiatief.

Heeft u zelf een plan, een initiatief?

Wilt u iets bouwen, plaatsen of een feest in de buitenlucht organiseren? Neemt u een initiatief? Dan is het belangrijk dat u de mensen betrekt waar uw plan een positief of negatief effect op heeft. Dat heet participatie. Onze Handreiking kan u hierbij helpen.

Is participatie verplicht?

In de meeste situaties is participatie verstandig, maar niet verplicht. Voor een aantal situaties heeft de gemeenteraad van gemeente Smallingerland aangegeven dat participatie wél verplicht is. Dit staat opgeschreven in ons participatiebeleid Omgevingswet.

Wie gaat er aan de slag met de Omgevingswet?

Eigenlijk wij allemaal! Inwoners, ondernemers en overheden zijn samen verantwoordelijk voor de kwaliteit en ontwikkeling van onze leefomgeving. Gemeenten leggen in hun Omgevingsplan niet alles meer tot in detail vast, zoals dat eerder in bestemmingsplannen wel zo was. Door plannen globaler te beschrijven ontstaat ruimte voor initiatiefnemers om hun plannen uit te werken. Zij moeten daar wel eventuele belanghebbenden bij betrekken (participatie). De gemeente krijgt een meer adviserende en toetsende rol.

Wat is een Omgevingsplan?

Waar we eerst verschillende bestemmingsplannen hadden, hebben overheidspartijen binnen ongeveer zeven jaren, alle regels binnen de eigen leefomgeving in één stuk staan; het Omgevingsplan. Overheden hebben tot 1 januari 2032 de tijd om dit plan helemaal in te vullen. Gemeenten werken eerst met een tijdelijk plan. Het is veel werk en duurt een periode voordat alles in de puntjes is geregeld, zoals de Omgevingswet het bedoelt.

Wat zijn de voordelen van de Omgevingswet?

Een belangrijke verbetering van de nieuwe wet is dat de fysieke leefomgeving bij het invullen van plannen nog beter thema’s als gezondheid, energietransitie, duurzaamheid, sociale en maatschappelijke uitdagingen meeneemt. De bedoeling is dat de kwaliteit van de leefomgeving verbetert. En dat het proces over de invulling van de buitenruimte versnelt. Daar hebben alle inwoners en ondernemers profijt van. Ambtenaren en inwoners hebben via het Omgevingsloket toegang tot dezelfde informatie. Bovendien gaat het aanvragen van een (omgevings-)vergunning straks sneller, als de vergunningaanvraag vooraf goed besproken is met de betrokken partijen.

Welke verandering komt er in de omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen?

De huidige omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen is een veel aangevraagde vergunning. Onder de Omgevingswet zijn voor de activiteit bouwen soms twee afzonderlijke omgevingsvergunningen nodig: een omgevingsvergunning voor een technische bouwactiviteit (1) en een omgevingsvergunning voor een Omgevingsplanactiviteit (2). Deze scheiding noemen we 'de knip'.

Waarom twee delen van de omgevingsvergunning voor bouwen?

Voorheen toetsten we een vergunningsaanvraag onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) een aanvraag aan het bestemmingsplan, de bouwverordening, de eisen uit het Bouwbesluit 2012 en de welstandseisen. Als het bouwplan voldeed aan deze eisen dan werd de omgevingsvergunning verleend. 

Wat houdt de omgevingsvergunning voor een technische bouwactiviteit in?

Bij een omgevingsvergunning voor een technische bouwactiviteit wordt het bouwplan getoetst aan de regels voor de technische bouwkwaliteit. De regels voor technische bouwkwaliteit zijn opgenomen in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Deze toets is te vergelijken met de toets, die in het kader van een omgevingsvergunning voor de activiteit bouwen onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) plaatsvond aan de eisen uit het Bouwbesluit 2012.

Is een omgevingsvergunning voor een technische bouwactiviteit altijd verplicht?

Op grond van de Omgevingswet is het verboden zonder omgevingsvergunning een (technische) bouwactiviteit uit te voeren. Een omgevingsvergunning voor de technische bouwactiviteit is dus in beginsel altijd verplicht. Onder de Omgevingswet zijn meer (technische) bouwwerken vergunningsvrij. 

Hoe vraag ik na invoering van de Omgevingswet een (omgevings-)vergunning aan?

Heeft u een vergunning nodig bij een klein of groot plan, dan bespreekt u dit vooraf met gemeente Smallingerland in een zogeheten Omgevingsoverleg (verkennend gesprek). Dit kunt u dan aanvinken in het Omgevingsloket of rechtstreeks via de gemeente aanvragen. Dat kan u tijd, kosten en bezwaren schelen. Lees ook de antwoorden op de vraag; Wat is een Intaketafel? en Wat is een Omgevingstafel?

Wat is het Omgevingsloket?

In het landelijke Omgevingsloket kan iedereen informatie over de fysieke leefomgeving op één plek bekijken en direct gebruiken. Alle gemeenten, provincies en waterschappen zijn hierop aangesloten. De vragen en toelichting nemen u mee door het systeem. Het Omgevingsloket bestaat uit vijf onderdelen. Initiatiefnemers kunnen onder andere checken of ze een vergunning nodig hebben of een melding moeten doen. Ook kunnen ze zich oriënteren via regels op een kaart, een Omgevingsoverleg aanvragen (verkennend gesprek) of een aanvraag indienen.

Wat is de Intaketafel?

Bij de Intaketafel van gemeente Smallingeland zitten mensen met verschillende functies van de gemeente bij elkaar om uw plan te bespreken. 

Wat is een Omgevingstafel?

Bij een Omgevingstafel gaat u in gesprek over uw plan met bijvoorbeeld inwoners, ondernemers, gemeente, het waterschap, de provincie, het Rijk, de omgevingsdienst en experts. Zo heeft u alle belangen, regels, kaders en nog te doen acties snel helder. Alle partijen denken met u mee, toetsen vooraf uw plan om uw vergunningsaanvraag informeel goed voor te bereiden. Met deze werkwijze heeft u al een flinke basis voor uw vergunningaanvraag.

Brochure Intaketafel en Omgevingstafel

Heeft de Omgevingswet ook nadelen?

Net als bij een verbouwing staat ook nog niet alles meteen op z’n plek. Dat duurt even en het kan ook wel eens fout gaan. Alle losse wetten en regels vallen straks onder één nieuwe wet. Dat is nieuw. Bovendien gaan we als inwoners, ondernemers en overheid anders met elkaar samenwerken. Dat zal in het begin wennen zijn. Uiteindelijk gaan we ervan uit dat met de Omgevingswet de besluitvorming beter wordt en sneller gaat en dat plannen sneller in uitvoering gaan.

Hoe lang duurt een vergunningaanvraag?

De vergunning voor een bouwactiviteit kan binnen 8 weken worden verleend. Een uitgebreide procedure voor complexe plannen duurt tot 26 weken.

Waar kan ik meer informatie over de Omgevingswet vinden?

Heeft u vragen over de Omgevingswet? Kijk ook op de site van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO), www.aandeslagmetdeomgevingswet.nl en Wetterskip Fryslân of de Provincie Fryslân..

Vragen en antwoorden bedrijven

Wij verwijzen voor vragen en antwoorden naar het Informatiepunt Leefomgeving, omdat deze informatie regelmatig wordt bijgewerkt.

Antwoorden op vragen van grote bedrijven over de Omgevingswet.

Antwoorden op vragen van het midden- en kleinbedrijf over de Omgevingswet.

Antwoorden op vragen van adviesbureaus over de Omgevingswet.

Antwoorden op vragen van planologische bureaus over de Omgevingswet.

Antwoorden op vragen van landbouwbedrijven over de Omgevingswet.

Antwoorden op vragen van brancheorganisaties over de Omgevingswet.

Video

Bekijk hieronder een video over de Omgevingswet: