Smallingerland gaat stijgende kosten rioolheffing eerlijker verdelen

Het college van burgemeester en wethouders van Smallingerland doet de gemeenteraad het voorstel om de lasten voor de rioolheffing eerlijker te verdelen over inwoners en bedrijven (en eigenaren/gebruikers van niet-woningen). Nu betaalt een huishouden nog hetzelfde als een groot bedrijf. Dat verandert per 2026 als het aan het college ligt.

De aangepaste rioolheffing bestaat dan uit twee tarieven: een riooltarief en een waterzorgtarief. Inwoners betalen voor hun woning een vast bedrag én een bedrag op basis van een één- en meerpersoonshuishouden. Bedrijven (en eigenaren/gebruikers van niet-woningen) betalen riooltarief op basis van waterverbruik. Het nieuwe waterzorgtarief wordt bepaald op basis van de WOZ-waarde. 

De lasten eerlijker verdelen

De aanpassing van de rioolheffing moet een eerlijkere verdeling van de lasten opleveren. Op dit moment verbruiken inwoners en bedrijven (en eigenaren/gebruikers van niet-woningen) in Smallingerland samen ongeveer 3,5 miljoen kuub water per jaar. Het meeste water verdwijnt na gebruik in het riool. Bedrijven (en eigenaren/gebruikers van niet-woningen) zijn goed voor 20 procent van het waterverbruik, maar betalen slechts 7 procent van de totale inkomsten van de rioolheffing. Inwoners verbruiken samen 80 procent van het water, maar betalen 93 procent van de totale inkomsten uit rioolheffing. Daarom wil het college de lasten tussen huishoudens en bedrijven (en eigenaren/gebruikers van niet-woningen) gaan verdelen op basis van het werkelijke waterverbruik: 20% wordt dan betaald door de bedrijven (en eigenaren/gebruikers van niet-woningen), 80% door de huishoudens.

De gemeente wil daarom voor inwoners en bedrijven (en eigenaren/gebruikers van niet-woningen) een verschillende rekenmethode gebruiken. Eigenaren van woningen betalen straks een vast tarief. Daarbovenop betalen gebruikers ook een tarief voor eenpersoons- of meerpersoonshuishoudens. Samen betalen inwoners dan straks 80 procent van het totale bedrag dat geïnd wordt aan riooltarief. Bedrijven (en eigenaren/gebruikers van niet-woningen) betalen vanaf 2026 een tarief per kuub water dat is aangevoerd of (zelf) opgepompt. Dat is dan samen 20 procent van het totale bedrag dat geïnd wordt aan riooltarief. Hiermee sluit de verdeling van de kosten beter aan bij het werkelijke waterverbruik van inwoners en bedrijven (en eigenaren/gebruikers van niet-woningen).

Stijging van de rioolkosten

In de afgelopen jaren zijn de kosten van het rioolbeheer door prijsstijgingen aanzienlijk hoger geworden. Ook de komende tijd zal deze stijging doorzetten. Nu de gemeente voor een grootschalige rioolvervangingsopgave staat in de zogenaamde Philips-wijken, worden de kosten nog hoger. Hier moet de komende jaren maar liefst 141 kilometer aan rioolbuizen worden vervangen. Deze wijken zijn in de jaren '50 en '60 gebouwd door de snelle groei van Philips. Nu, na zo'n 70 jaar, is het riool aan vervanging toe. 

Invoeren van een waterzorgtarief voor klimaatmaatregelen

Nieuw in de rioolheffing is het waterzorgtarief. De gemeente is verantwoordelijk voor verschillende watertaken. Naast het afvoeren van afvalwater via de riolering horen het afvoeren van regenwater en het op peil houden van het grondwater daar ook bij. In het veranderende klimaat vraagt dat om flinke uitdagingen. Om deze watertaken goed uit te blijven voeren, wil het college van B&W een waterzorgtarief invoeren. We krijgen steeds vaker te maken met stortbuien of juist droogte. Dan is het aan de gemeente om regenwater goed af te voeren en het grondwater op peil te houden. Door klimaatverandering vraagt dit meer maatregelen in de openbare ruimte dan vroeger.

Wethouder Maria le Roy: "Zowel inwoners als bedrijven en instellingen hebben belang bij zo weinig mogelijk overlast door klimaatveranderingen. Iedereen wil droge voeten houden en ook in de toekomst kunnen rekenen op voldoende drinkwater. Vanwege dit collectieve belang vinden wij het logisch dat iedereen via het waterzorgtarief bijdraagt om dit in stand te houden."

Het waterzorgtarief wordt berekend op basis van een percentage van de WOZ-waarde van de woning of bedrijfspand.

Aanpassing rioolheffing is noodzakelijk

Het riooltarief en het waterzorgtarief vormen samen de riool- en waterzorgheffing. Financieel wethouder Sipke Hoekstra legt uit dat de aanpassing van de rioolheffing financiële consequenties kan hebben: "Voor veel bedrijven is dit een lastenverzwaring, daar kunnen we niet omheen. Ook sommige inwoners zullen het voelen in de portemonnee. Maar deze aanpassing is echt nodig. Als we nu niets doen, ontstaan er grote problemen met ons riool en onze andere watertaken. We willen die voorblijven en onze basistaken goed blijven uitvoeren. Alleen zo blijven we een aantrekkelijke gemeente om in te wonen en werken." 

Op dinsdag 7 oktober 2025 vergadert de gemeenteraad over dit voorstel

Meepraten tijdens de Ronde Tafel

Voorafgaand aan de besluitvorming is er op 23 september een Ronde Tafel van de gemeenteraad in De Lawei. Tijdens de Ronde Tafel kunnen inwoners en organisaties hun mening delen. Meepraten tijdens de Ronde Tafel over de aanpassing van de rioolheffing? Aanmelden kan tot 23 september 12.00 uur via griffie@smallingerland.nl of bel naar 0512 58 12 34.

Informatiebijeenkomsten voor bedrijven

Bedrijven in de gemeente Smallingerland zijn uitgenodigd voor informatiebijeenkomsten om bijgepraat te worden over dit voorstel. Heeft u zich nog niet aangemeld? Dat kan via het online formulier.

De bijeenkomsten zijn op de volgende dagen tussen 16.00 en 17.30 uur:  

• 2 september in De Sluisfabriek;
• 3 september in Hotel Van der Valk;
• 9 en 10 september in De Lawei.