Nieuwjaarsspeech burgemeester Jan Rijpstra

Lees hieronder de nieuwjaarsspeech die burgemeester Jan Rijpstra van gemeente Smallingerland hield tijdens het nieuwjaarsfeest in De Lawei op 7 januari 2023:

"Zeer geachte dames en heren, meisjes en jongens,

Namens de gemeenteraad, het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Smallingerland en De Lawei wens ik u allen:

Een goede gezondheid, veel positieve ontmoetingen en vooral energie om stappen te zetten die in onze samenleving nodig zijn.

Het jaar 2022 is een enerverend jaar geweest. Een jaar waar de samenleving weer openging en de Corona-pandemie een halt is toegeroepen. Terug naar normaal? En wat is dan normaal? Onze samenleving moet keuzes maken. Keuzes die met het klimaat te maken hebben, met een duurzaam leven, met het oog op de komende generaties en de grote ongelijkheid tussen mensen in de wereld.

Wij leven in een vrij land, hebben grondrechten die we overdragen op onze nakomelingen. Maar naast deze rechten hebben we ook plichten. En in onze gemeente zie ik dat heel veel inwoners dat ook beseffen. Natuurlijk, er wordt veelvuldig aan de deur van de gemeente geklopt met de vraag en soms dwingende oproep: 'wilt u dit doen; u moet dat NU gaan regelen'. Maar zeg ik Guido Weijers na: ‘Uw verwachting is niet mijn verplichting’.

Als burgemeester van Smallingerland met ruim 56.000 inwoners en met Drachten als tweede stedelijke kern van Fryslân, ben ik trots op de inzet van vele inwoners in onze gemeente. Velen van u hebben laten zien dat u wat terugdoet voor de Mienskip. In de wijken, de dorpen, de verenigingen, de instellingen, de geloofsgemeenschappen. Dat is precies waar het om gaat: U doet wat terug voor de samenleving waar u ook veel van krijgt.

Het is niet voor niets dat de mens centraal staat in het beleid van de gemeente Smallingerland. Zonder u is er niets aan en eerlijk gezegd kunnen we niet zoveel. Dank aan de inzet van velen het afgelopen jaar. 2022 was het jaar waar na de corona-pandemie het ‘normale’ leven min of meer terugkeerde.

We hebben hier ook van geleerd. Geleerd dat de samenleving niet maakbaar is, dat uitgestippelde routes wel eens een verkeerd spoor zijn en soms zelfs doodlopen. We zijn vooral op onszelf teruggeworpen en hebben ervaren wat het is als we iets niet mochten wat we wel wilden. Onvrede, complottheorieën, verstarde opvattingen, niet bereid zijn om te luisteren of compromissen te sluiten.

Ik denk dat niemand ooit heeft kunnen bevroeden dat we ons soms anders zouden gaan gedragen maar dat we dit diep in ons hart eigenlijk helemaal niet wilden. Ik noem dit onzekerheid of misschien zelfs wanhoop. Wij zijn gewend aan orde, rust en regelmaat, vaste patronen, voorspelbaarheid. Dat alles is met de pandemie op losse schroeven komen te staan.

Onzekerheid. Hoe moet dat verder en wie leidt ons? Maar dan komt ook een ander fenomeen om de hoek. Dat van de aanpasser. Mensen zijn, en velen realiseren zich dat te weinig, geboren aanpassers. Als het moet dan zoeken we naar nieuwe wegen, naar oplossingen en komen met ideeën en initiatieven.

En natuurlijk gaat dat niet in één keer, vaak met vallen en opstaan. Dat aanpassen hebben we laten zien vooral tijdens de pandemie.

Wat ik zeer in onze samenleving waardeer is dat u ook in tijden van de pandemie-crises heeft laten zien open te staan. Open te staan voor de noden van een ander, afkomstig uit landen die ver van Nederland zijn verwijderd.

De oorlog in de Oekraïne. Smallingerland biedt onderdak aan de mannen, vrouwen en kinderen afkomstig uit de Oekraïne. We vangen hen onder meer op hier vlakbij, aan de Burgemeester Wuiteweg, buren van de Lawei. Met dank aan al die vrijwilligers die hen bijstaan.

De (crisisnood)opvang van vluchtelingen en asielzoekers in het Fries Congrescentrum en de huisvesting van statushouders geeft ook discussie. Dat begrijp ik goed. Vragen als: ‘Hoe zit het met onze eigen inwoners, komt er meer woonruimte en wanneer?' Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart hebben we een mooie coalitie, bestaande uit CDA, ChristenUnie, VVD, GroenLinks en FNP gekregen waarbij onder andere stevig ingezet wordt op woningbouw. Een ambitie uit het akkoord 'Meielkoar dogge wy mear' is: om uiterlijk in 2025 1.070 woningen te bouwen, waarbij we tegelijkertijd met inwoners en ondernemers werken aan een ambitieus centrumplan.

Ik merk in onze gemeente dat erop heel veel terreinen keihard wordt gewerkt. En niet vanaf ‘boven’ opgelegd. Juist de samenwerking tussen gemeente, inwoners, instellingen, instanties, ondernemers en bedrijfsleven werpt haar vruchten af. Er zijn heel veel economische ontwikkelingen en bij het bedrijfsleven en het midden- en klein bedrijf is vertrouwen in de koers die de gemeente vaart. Die koers staat niet op zichzelf.

Er is een samenhang tussen de Omgevingsvisie, de Sociale Koers en de Economische Agenda en die komt bijvoorbeeld tot uiting in de Alliantie van Drachten. Hierin werken Nij Smellinghe, de RUG, ROC Friese Poort, NHL Stenden, Philips, het Innovatie Cluster Drachten en de gemeente Smallingerland samen. Daarboven hebben we ook een visie op de samenleving geschreven waar, en ik zei het al in het begin van mijn toespraak, de mens centraal staat.

En dan is het op bepaalde momenten goed om dit te benadrukken, en waardering uit te spreken. Zoals we dat hebben gedaan in juni toen Ytsje Hofstra de zilveren erepenning van de gemeente Smallingerland ontving, als blijk van waardering voor haar langdurige inzet, samen met haar man Jan, voor het Karmelklooster. Dat dit bijzonder was blijkt wel uit het feit dat het 23 jaar geleden voor het laatst gebeurde toen de Friese schrijver Rink van der Velde de erepenning ontving.

Een ander markant moment was mei vorig jaar toen zes helden in onze gemeente een bronzen medaille ontvingen van de Koninklijke Maatschappij tot Redding van Drenkelingen kregen voor het redden van een toen 78-jarige inwoner uit Smallingerland van de verdrinkingsdood. Het geeft eens te meer aan hoe belangrijk het is dat je weet hoe je moet handelen in crisissituaties, in levensbedreigende omstandigheden. Wat mij betreft zou dit op scholen een onderdeel moeten worden van het lesprogramma. Het hoort bij een ieder van ons thuis, het is burgerschap.

Dames en heren, mei elkoar dogge wy mear. En zo is het ook. Het komend jaar komen er ongetwijfeld vele uitdagingen op ons pad. Zullen er discussies plaatsvinden, zowel in de gemeente als in de gemeenteraad. En dat is goed. Doe dit vooral in de fysieke omgeving. De sociale media zijn natuurlijke welkome podia maar de nuance ontbreekt naar mijn mening regelmatig en van een dialoog is nauwelijks sprake.

Sta vooral open voor nieuwe wegen en een andere wijze van denken om tot oplossingen van complexe vraagstukken, ook financiële, te komen. Graaf u niet op voorhand in maar sta open, zoals ook ons motto is: ‘Open Drachten’.

Dames en heren, meisjes en jongens, een nieuw jaar ligt voor ons. Ik sluit af met een eeuwenoude Japanse wijsheid uit het boek Ikigai:

Bedank. Je voorouders, de natuur die je voorziet van lucht en voedsel, je levensgezellen, alles waarvan je dagelijks bestaan oplicht en jij je gelukkig voelt omdat je leeft. Wijd een moment van de dag aan bedanken En je gelukstroom zal groeien.

Drachten, 7 januari 2023 Jan Rijpstra, Burgemeester Smallingerland.

Bron: Ikigai geschreven door FranFrancesc Miralles en Héctor Garcia"